{ "title": "İklim Elemanları", "image": "https://www.iklim.gen.tr/images/iklim-elemanlari.jpg", "date": "21.01.2024 08:07:14", "author": "duygu yaray", "article": [ { "article": "
İklim elemanları, Basınç, nem, rüzgâr, bulutluluk ve yağış gibi atmosfer olaylarına iklim elemanları denir. Bir bölgedeki iklim şartları o bölgedeki iklim elemanlarına bağlıdır. Bu yüzden bir bölgenin iklimini bulmak için iklim elemanlarının gözden geçirilmesi gerekir. İklim elemanları içerisinde en önemli olan sıcaklıktır. Sıcaklıktaki farklılıklar diğer iklim elemanlarını da etkiler. Sıcaklığın dağılışını etkileyen bazı etkenler vardır. Bunlar; aydınlanma süresi, okyanus akıntıları, yükselti, rüzgâr, bitki örtüsü, kar örtüsü, kayanın cinsi, kara ve deniz dağılışı, atmosferde bulunan nem ve güneş ışınlarının atmosferde aldığı yoldur. Güneş ışınlarının düşme açısı, enleme, mevsimlere bakıya ve günün saatlerine bağlı olarak farklılıklar görülür.

Güneş ışınlarının atmosferde kırılıp dağılmasına difüzyon denilmektedir. Difüzyona maruz kalan ışınlar, gecelerin ve gölgede kalan yerlerin çok soğuk olmasını engeller. Ayrıca gökyüzündeki mavi görüntünün oluşumunu da sağlar. Yüksek bölgelere çıkıldığı zaman sıcaklığın düştüğü görülür. Sıcaklığın yeryüzündeki dağılışını gösteren haritaya, izoterm haritası adı verilir. Yeryüzü şeklinin bakı ve yükseklik gibi özellikleri sıcaklığı oldukça fazla etkiler. Sıcaklık, yükseklere çıkıldıkça atmosferin nem oranı, kalınlığı ve yoğunluğu azalır. Nemin ısınma derecesi oldukça yüksektir. Bu sebeple nemin yoğun olduğu bazı bölgelerde sıcaklık değişimi daha azdır. Nem koruyucu bir örtü oluşturup, sıcaklığın uzaya kaçmasını engeller.

Rüzgâr sahip olunan sıcaklığı, gittiği alana taşır. Bu sebeple rüzgârlar sıcaklığın dağılışını doğrudan etkiler. Kara ve denizlerin ısıları farklıdır. Bu sebeple aynı derecede ısı enerjisine sahip olmalarına rağmen, farklı sıcaklık değerlerine sahip olurlar. Neticede karalar ve denizler her zaman bir sıcaklık farkına sahiptirler. Okyanus akıntıları da harekete geçtikleri zaman denizde bulunan sıcaklığı ulaştıkları bölgelere taşırlar. Bitki örtüsünün toprak üzerinde koruyucu bir etkisi vardır. Topraktaki nemin, buharlaşarak atmosfere karışmasını engeller. Bitki örtüsünün yoğun olduğu yerlerde sıcaklık farkı fazla yoktur. Atmosferde hafif olan gazlar üst katta, ağır olan gazlar ise alt kattadır. Bir yerin yükseltisi sabit olduğu için yükseltiye bağlı olarak basınç değişimi olmaz. Yüksekliğe bağlı olarak sıcaklık değişiminin bazı sonuçları vardır. Yüksek kısımlar ısınsa dahi bu ısıyı çabuk kaybederler. Yüksek yerlerdeki yağışlar genellikle kar şeklinde, görülür. Tropikal kuşakta bulunan nüfus, serin olan yüksek yerleri tercih etmiştir. Eğer yüksek bir alanda tarımsal ürünlerle ilgileniliyorsa, bu ürünlerin olgunlaşma süresi uzun olur. Parlak ve açık renkli kayalar, güneş ışınlarını yansıtarak fazla ısınmayı engeller. Mat ve koyu renkli kayalar ise ısınmada etkili olur.
" } ] }