İklim
İklim, Bir bölgedeki hava şartlarının, geniş zaman ve bölge üzerindeki ortalamasına iklim denir. İklimi inceleyen bilim dalı da klimatolojidir. Sıcaklık, basınç rüzgâr, nem ve basınç bir bölgedeki iklimi belirleyen etkenlerdir. Günlük hava şartları ortalaması iklim değil hava durumudur. Hatta aylık hava koşullarına bile iklim denmesi doğru değildir.
İklim hava koşullarını yüzeyden alır. Çünkü; bir bölgenin iklim özelliklerine uygun olmayan, hava koşulları yıllarca devam edebilir. Bu nedenle iklim hava şartlarının ortalamasıdır. Bölgedeki iklime etki eden faktörler vardır. Isı, güneş ışınlarının bölgeye dik mi yoksa farklı açıdan mı etkilediğidir. Deniz kıyısına da bulunan yerlerde sıcaklıkta değişme fazla olmaz. Soğuk ve sıcak akıntılarda iklimi etkiler. Yüksek terlerde hava yoğunluğu azdır. Hava yoğunluğunun az olması sıcaklığın düşmesine neden olur. Soğuk ve sıcağında yer değiştirmesi iklimi büyük ölçüde etkiler.
Denizden uzak bölgelerde kurak iklim yaşanır. Step ve çöl iklimleri kurak iklimlerdir. Kurak iklim ile Ekvator iklimi arasındaki iklim tropikal iklimdir. Okyanus ve ılımlı kara iklimi ise ılımlı iklimlerdir. Sıcaklıklar 10 ile 20 derece arasında farklılıklar gösterir. Soğuk iklimler de ise en sıcak ay ortalaması 0 derecenin altındadır. Yazın karlarda erimeler olurken, yağmura da pek rastlanmaz. Soğuk iklimin diğer bir şeklide buz iklimidir. Buz ikliminde kar erimesi daha azdır ve daha sert bir iklimdir. Denize yakın bölgelerde mevsimler arasındaki fark daha azdır.
Çünkü deniz ılımanlaştırıcı etkiye sahiptir. Enlem arttıkça güneş ışınlarının, yüzeye vurma derecesi azalır ve soğuk bir iklim hüküm sürer. Bir bölgede bulunan dağlar da iklimlerin oluşmasında etkilidir. Eğer dağlar kıyıya paralelse, bölgeye hâkim olan iklim iç kesimleri etkilemez. Bu sebepten dolayı, iç Anadolu bölgesinde karasal iklim hüküm sürer.
Dünya üzerinde görülen iklim tipleri- Çöl iklimi
- Ekvatoral iklim
- Kutup iklimi
- Savan iklimi
- Karasal iklim
- Tundra iklimi
- Akdeniz iklim
- Karadeniz iklimi
- Muson iklimi
Türkiye'de ise üç ana iklim tipi vardır. Bunlar; Akdeniz iklimi, kara deniz iklimi ve karasal iklimdir. İklimin insanlar üzerinde etkileri vardır. İnsanların, ekonomik faaliyetlerini, karakterlerini, yeryüzü dağılışları, yiyecek ve giyeceklerini ve fizyolojik gelişimlerini etkiler. İklimin çevre üzerindeki etkileri ise tarım, turizm, endüstri dağılışı, bitki örtüsü çeşitliliği, erozyon, denizlerin tuzluluk oranı ve kayaların çözülme türüdür.
20.01.2024 17:57:34
İklim ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
