Matematik iklim kuşakları, iklim kuşakları güneş ışınlarının yıl içindeki geliş açılarının farkından ötürü ortaya çıkmıştır. Bu iklim kuşakları güneş ışınlarının geliş açılarına göre farklı sıcaklık değerlerine sahiptirler. Yani kısaca söylemek gerekirse iklim kuşakları eksen eğikliğine bağlı olarak görülmeye başlanmıştır. Buna göre bir yorum yapacak olursak; Ekvator ile dönenceler arasında kalan alan tropikal kuşak, dönenceler ile kutup daireleri arasında kalan kısım orta kuşak ve kutup daireleri ile kutup noktaları arasında kalan kısma ise kutup kuşağı adı verilir.
Tropikal kuşak güneş ışınlarını yıl içerisinde 90 derecelik açı ile alabilen alanlardan oluşurken, kutup kuşağındaki yerler yılın bazı dönemlerinde güneş ışınlarını hiç almayan yerleri de kapsamaktadır.
İklim kuşaklarının yeryüzünün üstüne düşen güneş ışınlarına göre ayırma işlemleri Antik Çağdan günümüze kadar yapılmaktadır. Bu iklim kuşaklarının dağıtımı yani adlandırılması, güneş ışınlarının astronomik dağılışlarına göre yapılan bir ayrımdır; yıllık ve günlük oynamaların az olmasına neden olarak nemli okyanus iklimini oluşturan denizlerin etkisini hesaba katmamışlardır. Kıtaların iç bölgelerinde görülen kara iklimi ile deniz birbirinden oldukça farklılık göstermektedir. Herkes tarafından benimsenen ideal bir iklim kuşağı ayrımı yoktur. Kuşaklar genellikle yağış ve ısıya göre belirlenmiş olup, canlılar dünyası üzerinde yani hayvanların ve bitkilerin üzerindeki etkilerine göre düzenlenmiştir.
Doğal olarak, belirli bir iklimin görüldüğü bölgede orman, çöl, step veyahut tundra gibi belirli bitki örtüleri bulunmaktadır. İki çeşit iklim kuşakları bulunmaktadır. Sıcaklık kuşakları ve matematik iklim kuşakları. Matematik iklim kuşağını ince ayrıntıyla ele alalım.
Matematik İklim Kuşakları
Matematik iklim kuşakları, eksen eğikliğinin etkisi ile aydınlanma sürelerinin birbirinden farklı olan ve her iki yarım kürede de birbirinin simetriği şeklinde ortaya çıkan alanlar matematik iklim kuşakları olarak adlandırılır. Matematik iklimi ve sıcaklık kuşakları birbirinden çok farklıdır. Çünkü matematik iklim kuşakları eksen eğikliğini esas alırken, sıcaklık kuşakları sıcaklıkları esas almıştır.
Eksen Eğikliği Olmasaydı
- Mevsimler oluşmazdı.
- Gece ve gündüz süreleri dünyanın her bir yerinde eşit olurdu.
- Güneş ışınları sadece Ekvatora dik açı ile gelirdi.
- Dünyada yaşanabilir alanlar daralırdı.
- Orta kuşakta sürekli bahar mevsimi yaşanırdı.
- Kutuplar sürekli alacakaranlığı yaşardı.
- Ekvator daha sıcak, kutuplar ise daha soğuk olurdur.
Ekvatorla Ekliptik arasındaki açı 23˚27'den daha büyük olsaydı
- Kutup daireleri kutup noktalarından uzaklaşırdı.
- Güneş ışınlarının dik geldiği alanlar genişlerdi.
- Dönenceler Ekvatordan uzaklaşırdı.
- Kutup kuşağı ve tropikal kuşak genişler, orta kuşak daralırdı.
- Ekvator hariç, gece ve gündüz arasında bulunan zaman farkı artardı.
- Mevsimlik sıcaklık farkı artardı.
- Ekvator ve Ekvator çevresinde ortalama sıcaklıklar azalırdı.
Ekvator'la kliptik arasındaki açı 23˚27'den küçük olsaydı yukarıda yazmış olduğumuz sonuçların tam tersi olurdu.
