Dünyadaki iklim
çeşitleri, Dünya'nın hemen hemen her bölgesinin kendine özgü bir iklimi
bulunur. Yüzlerce kilometrelik sahaları etkileyen büyük iklim
gruplarına makro klima adı verilir. İklimler sıcak, ılıman ve soğuk olmak üzere
üç guruba ayrılmaktadır. Şimdi, yeryüzündeki büyük iklimleri ve bu iklimlerin
özelliklerini inceleyeceğiz.
Sıcak
iklimler
Ekvatoral
iklim: Yıllık sıcaklık ortalaması 25 °C’nin
üzerindedir. Yıllık ve günlük sıcaklık farkı en az olan iklimdir. Ekvator
çevresinde 0˚ ve 10˚enlemleri arasında görülmektedir. Her mevsim
düzenli yağış almaktadır. Yağışlar oluşum bakımından Konveksiyonel yağışlarına
örnek olarak gösterilir. Yıllık yağış miktarı 2000 mm‘nin üzerindedir.
Tropikal
iklim: 10˚-30˚ kuzey
ve güney enlemlerinde görülmektedir. Sıcaklık ortalaması bütün yıl 20
°C’nin üzerindedir. Bu iklim bölgesinde güneş ışınları yılda iki kez dik açıyla
düşmektedir. Güneş ışınlarının dik geldiği yaz dönemi konveksiyonel yağışlı,
kışları ise kuraktır. Yıllık yağış miktarı 1000–1200 mm arasındadır.
Muson
iklimi: Yıllık basınç
farkına bağlı olarak oluşmaktadır. Yıllık ortalama sıcaklık 15–20°C'dir. Yıllık sıcaklık farkı
10-12°C. arasındadır. Yıllık yağış miktarı ise ortalama 1000-1500 mm
civarındadır.
Çöl iklimi: Dönenceler
arasında kıta içlerinde etrafı dağlarla çevrili çukur alanlarda görülmektedir. Günlük
sıcaklık farkının 50°C'yi bulduğu zamanlar olur. Yağışlar yok denecek
kadar azdır. Yıllık yağış miktarı genelde 100 mm’den azdır.
Ilıman
iklim
Akdeniz
iklimi: Yıllık
ortalama 18°C’dir. En sıcak ay ortalaması 27–30°C, en soğuk ay ortalaması 7–9
°C’dir. Yıllık yağış miktarı yükseltiye göre değişmektedir. Ortalama 600–1000
mm civarındadır.
Okyanusal
iklim: En sıcak ay
ortalaması 25–26 °C'en soğuk ay ortalaması 4-6 °C'dir. Yıllık ortalama 14–15
°C'dir. Her mevsim yağış görülür. Nemlilik fazla olduğu için yıllık yağış
miktarı 1600 mm civarındadır.
Karasal iklim
En soğuk ay
ortalaması –10- -15 °C arasındadır. Bazı günler –40 °C ye kadar sıcaklığın
düştüğü de gözlemlenir. Yıllık yağış miktarı 500–650 mm arasındadır. En fazla yağış yazın, en
az yağış ise kışın düşer. Kış yağışları daha çok kar şeklinde görülür.
Step
iklimi: Step
iklimlerinde yıllık ortalama sıcaklık 11° -13°C, sıcaklık farkı ise 20-30°C’dir. Yıllık yağış miktarı 350-500 mm’dir.
Soğuk
iklim
Tundra
iklimi: En sıcak ay ortalaması 10 °C'yi geçmez.
Kışın sıcaklık –35, -40 °C'lere kadar iner. Yağış miktarı 200–250 mm
arasındadır.
Kutup
iklimi: Dünyanın karlar
ve buzlarla kaplı olan kutup bölgelerinde görülen iklim tipidir.
Sıcaklık 0°C'nin altındadır. Sıcaklık çoğu zaman 45°C'e iner.
